Thee algemeen
Thee is een al eeuwenoude warme drank afkomstig uit China, waar het 'Cha' wordt genoemd. Op water na is thee de meest gedronken drank ter wereld. In Europa is thee al niet meer weg te denken en wordt het bij allerlei gelegenheden gedronken, zoals op werk, thuis, na, of vóór het eten. En het mooiste is: het is nog gezond ook.
De theeplant
Er zijn drie soorten theeplanten, allemaal gedijen ze het het best in een warme en vochtige omgeving. De geschikte klimaten hebben een temperatuur van 10 tot 30 graden en een regenval van 200-225 cm per jaar. De meeste theeplantages liggen op een hoogte van zo'n 350-3500 meter boven zeeniveau. De juiste combinatie van hoogte en vochtigheid zorgt voor de benodigde langzame groei. Hoe hoger de thee verbouwd wordt, hoe beter de smaak.
Camellia sinensis
Zowel thee als de theeplant (Camellia sinensis) zijn afkomstig uit China. Er zijn verschillende soorten thee, waarvan de meest bekende de Zwarte, Groene en Darjeeling thee zijn. Deze 3 soorten worden gemaakt van de theeplant. De theeplant draagt de naam Camellia sinensis. De Camellia sinensis komt van oorsprong uit Zuidoost-Azië. De Camellia sinensis was al lang een bekende plant onder de Chinezen maar pas toen men deze plant voor thee ging gebruiken, leerde men meer over deze plant. Zo leerde ze hoe ze de theeplant goed moesten verbouwen en in welk klimaat de plant het beste groeide. Verder leerde ze er natuurlijk heerlijke thee van te maken. De Camellia sinensis kan wel 5 meter hoog worden en komt op grote schaal voor in China, Tibet en Japan. Ook is de Camellia sinensis bestand tegen zeer lage temperaturen: hij kan wel 100 jaar lang theebladeren blijven produceren. Deze theebladeren hebben meestal een lengte van 5 cm.
Camellia assamica
De Camellia assamica is het neefje van de Camellia sinensis, die oorspronkelijk uit India komt. De bladeren van deze theeplant worden gebruikt voor Zwarte, Groene en Darjeeling thee. De Camellia assamica is meer een boom dan een struik, die een hoogte van wel 20 meter kan bereiken, met bladeren die variëren van 15 tot 35 cm. De Camellia assamica komt voornamelijk voor in landen met een tropisch klimaat en blijf ongeveer 40 jaar thee produceren. Deze theeplant groeit ook op de uitlopers van de Himalaya.
Camellia assamica subspecies lasiocalyx
De Camellia assamica subspecies lasiocalyx. Deze theeplant word voornamelijk gebruikt bij het kweken van kruisingen. De Camellia assamica subspecies lasiocalyx kan wel 5 meter hoog worden. De plant heeft donkergroene, glanzende leerachtige bladeren en tere, kleine, witte bloesems van circa 2,5 cm in doorsnee met vijf of zeven blaadjes. Deze subsoort vindt zijn oorsprong in Cambodja.
De geschiedenis van thee
Thee heeft een lange en complexe geschiedenis, verdeeld over meerdere culturen en over duizenden jaren. Waarschijnlijk komt thee oorspronkelijk uit Yunnan, China in de tijd van de Shang Dynasty (1500 v.Chr. – 1046 v.Chr.) waar het diende voor medicinaal gebruik. Pas in de 16e eeuw werd thee geïntroduceerd aan Portugese priesters en Chinese handelaren. In Groot-Brittannië werd thee populair in de 17e eeuw en op hun beurt introduceerden de Britten theeproductie en -consumptie aan India.
Mythes over de oorsprong van thee
Volgens een populaire Chinese legende was Shennong, een geleerde kruidkundige, keizer van China en uitvinder van de agricultuur verantwoordelijk voor de geboorte van thee (ca. 2500 v.Chr.). Om hygiënische redenen dronk hij alleen nog maar gekookt water toen er een blaadje van een boom in zijn water viel en de kleur ervan veranderde. Toen Shennong het water proefde werd hij aangenaam verrast door de smaak en probeerde de toepassing van diverse medicinale kruiden in de thee uit.
Volgens een andere legende valt Bodhidharma, de oprichter van het Chan Boeddhisme, per ongeluk in slaap na 9 jaar voor een muur gemediteerd te hebben. Uit walging van zijn eigen falen sneed hij zijn oogleden er vanaf. Deze zouden op de grond zijn gevallen en er zouden theestruiken uit gegroeid zijn.
Ongeacht of deze legendes waarheid bevatten, thee heeft in ieder geval eeuwenlang een belangrijke rol gespeeld in Aziatische cultuur. Thee is in ieder geval afkomstig uit China waar het veel gebruikt werd in het leger en door monniken.
De verspreiding van thee
Rond de 16e eeuw kwam Japan (via China) ook in contact met thee. Nog later, rond 1610 werden de verhalen van Portugese en Italiaanse geestelijken in China en Japan verspreid; waar in stond dat zij thee hadden genuttigd. Nog later in de 17e eeuw werd thee voor het eerst naar Nederland gebracht door de VOC. Pas in de 18e eeuw werd het drinken van thee echt normaal in Nederland. De Nederlanders en de Engelsen legden uiteindelijk hun eigen theeplantages aan in landen als Java, Sumatra, India en Sri Lanka. Tot deze tijd was thee een dure drank en werd het alleen maar gedronken door rijke mensen.